کتاب همسایه ها | احمد محمود

0 537 خواندن این مطلب 2 دقیقه زمان میبرد

کتاب همسایه ها اولین رمان احمد محمود است که به شدت خواندنی و جذاب است.همسایه ها داستان “خالد” نوجوان 15 ساله‌ی‌ جنوبی است که در خانواده‌ای با سطح پایین اجتماعی کنار چند همسایه زندگی می‌کند.

پرده اول کتاب بیشتر معرفی خالد و شخصیت‌های دیگر و همچنین روایت و توصیف خوب نویسنده از فضای داستان است. خالد در انتهای بخش اول کتاب اتفاقی با اشخاص جدیدی در زندگی‌اش اشنا میشود که باعث تغییر مسیر زندگی او نیز می‌شود.

روایت و توصیف مبارزات خالد و دوستانش در راستای ملی شدن نفت و وضع اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جامعه و مشکلاتی مثل بیکاری و حتی زن‌کشی که بصورت حاشیه‌ای روایت می‌شود همگی باعث جذابیت کتاب است. در پرده دوم خالد شخصیت نسبتا متفاوتی دارد و کاملا درگیر مبارزات و مسائل سیاسی است و همچنین درگیر عشق.

و دوراهی بین عشق و مبارزه که مجبور به انتخاب یکی از این دو می‌باشد. کتاب همسایه‌ها سخن بی‌سوادی مردم است و نفوذ قدرت‌ها، سخن بیکاری و گرسنگی، سخن سردرگمی و بلاتکلیفی مردمی که قربانی سیاست شده‌اند، سخن از حقارت مردمی که ساکت ننشستند.

از مقدمه ویراستار:

زمان “همسایه‌ها” زمان بی‌بند و باری ها، لجام گسیتخگی‌ها و اعمال نفوذهای سياست‌های خارجی است برای گل آلود کردن آب، به منظور بهره گیری‌های سياسی و اقتصادی نامشروع. همسایه ها یادنامه ای است از گذشته‌هایی که یادآوری آنها بسان خاراندن جای زخم کهنه‌ای است که این خاراندن اندکی از طعم تلخ درد مرده را به همراه دارد و مزه درد لذت التیام و آرامش را بیشتر می‌کند.

همینطور که اشاره شد کتاب همسایه ها اولین رمان نویسنده است که به شدت محبوب و خواندنی است، در گونه ادبیات واقع گرایانه اجتماعی با اشاره‌های پررنگ سیاسی. توصیف نویسنده از وضع اجتماعی مردم ملموس و واقعی است. رمان در زمان پیش از ملی شدن صنعت نفت و روی کار آمدن مصدق و قبل از کودتای 28 مرداد روایت می‌شود.

برشی از کتاب همسایه ها:

_بابا، چرا جعفر خودشو کشت؟
سیبک گلوی پدرم بالا و پایین می‌شود:
_گشنگی پسرم… گشنگی…مگه آدم چقدر میتونه طاقت بیاره؟

بس که وعده شنیدیم، وعده دونمون در اومد. هرچه بیشتر فلاکت می‌کشیم بیشتر به اون دنیا حواله‌مون میدن…

… از زمین حرف می‌زنند که روستایی باید به نفع ارباب رویش جان بکند. از سهم زارع حرف می‌زنند که سالانه بقدر بخور و نمیری هم نیست. از بچه های دهاتی حرف می‌زنند که مدرسه ندارند. از بهداشت و دوا و درمان و تقسیم املاک حرف می‌زنند.

احمد محمود نگارش کتاب همسایه ها را در سال 1342 شروع کرد و در بهار 1345 به پایان رساند. به علت مهیا نبودن شرایط انتشار کتاب، بخش‌هایی از آن را در روزنامه و نشریات مختلف منتشر کرد.

تا اینکه سال 1353 توسط نشر اميرکبير در تهران چاپ شد و با استقبال عمومی مواجه شد. نکته جالب توجه اینکه احمد محمود خود نیز سابقه زندان به علت عدم همکاری با حکومت پهلوی را دارد.